De gevolgen van een incident strekken ver, zowel voor de patiënt en/of nabestaanden, als voor de zorgverlener. De consequenties zijn nog groter wanneer de communicatie slecht verloopt. Dienstdoende huisartsen bij huisartsenposten zijn extra kwetsbaar; gebleken is dat de klachtbereidheid van patiënten (of hun familie) in deze setting groter is. Primair wil haar huisartsen daarom zo goed mogelijk outilleren.

De wetgever verplicht zorgaanbieders om openheid te betrachten (Wkkgz, 2016), het is een speerpunt van Inspectie en tuchtcolleges leggen zwaardere maatregelen als zorgverleners hierin in gebreke blijven. De ‘open disclosure’ is een precair gesprek; het is geen gewoon slechtnieuwsgesprek, dit keer maakt u zélf deel uit van het slechte nieuws. Empathie is dan nagenoeg niet op te brengen.

Afgezien van de wettelijke plicht, zijn er ook veel voordelen voor zorgverleners om er meer van te weten en nog beter, het daadwerkelijk te leren toepassen. Het blijkt dat als zij open zijn, ze kunnen rekenen op meer steun en respect van collega’s. Ook kunnen ze, evenals de patiënt, het incident beter verwerken als het vertrouwen wordt hersteld. En als er ruimte voor vergeving door de zorgverlener wordt gecreëerd, is de kans op (tucht)klachten, claims en negatieve media-aandacht klein. Die ruimte kan alleen ontstaan als op empathische wijze de juiste dingen worden gezegd. Onderzoek heeft uitgewezen wat de communicatieve behoeften van de patiënt en nabestaanden zijn, deze scholing is daarop gebaseerd.