Hoewel huisartsen geacht worden zich aan de honderden regels van hun vak te houden – en dat gewoonlijk ook doen – komen ze daarmee vaak niet uit: dan is er meer nodig dan gehoorzaamheid. Wat is dat meer? Hoe gaan huisartsen in complexe zaken eigenlijk te werk? Hoe kijken ze? Hoe wegen ze af? Hoe komen ze tot besluiten? Hoe hanteren zij hun vrijheid om goede zorg te leveren?

In 2015 heeft Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen (VPH) naar aanleiding van de zaak “Tuitjenhorn” aan professor Baart en de stichting Presentie een subsidie verstrekt om nader onderzoek te doen naar hoe (huis)artsen in complexe zaken, zoals het sterfbed van een patiënt, eigenlijk handelen. In een klein en diepgaand onderzoek werden deze vragen verkend, toegespitst op het doen en laten van huisartsen aan het ziek- en sterfbed van hun patiënten.

De uitkomsten zijn verrassend, levensecht en geven sterk te denken – op dit terrein van de stervensbegeleiding, maar ook ver daarbuiten. Geen simplistisch beeld van de werkelijkheid, geen moralistische betogen over wat er allemaal zou moeten, maar de complexe, alledaagse, empirische realiteit. En behulpzame taal om daar heel precies over te kunnen spreken en denken. Huisartsen kunnen goed overweg met die ingewikkelde werkelijkheid als er, naast de nadruk op regels, ruimte geboden wordt aan hun praktische wijsheid en hun de goede taal geboden wordt. Wat dat behelst en hoe dat kan, wordt in deze masterclass getoond.

Deze masterclass heeft twee typen doelen:

1. Presentatie van en discussie over de uitkomsten van het onderzoek De huisarts aan het ziek- en sterfbed van de eigen patiënt, toegespitst op de verstandigheid van de huisarts-practicus die in de leefwereld stervende patiënten bijstaat en daarbij anders te werk gaat dan gewoonlijk wordt aangenomen.
2. Het maatschappelijk debat over het gat dat gaapt tussen de empirisch waarneembare praktijk van betrokken huisartsen en de geschematiseerde praktijk die in richtlijnen en protocollen wordt ten onrechte verondersteld en bevorderd.

Deze masterclass wordt georganiseerd door de VPH en de Leerstoel Presentie (Stichting Presentie en de achterliggende onderzoeksgroep Critical Ethics of Care). VvAA is betrokken en heeft een faciliterende rol.

Het programma is sterk interactief opgezet.

• Inleiding
  Prof. dr. Andries Baart (onderzoeksleider) presenteert om te beginnen de onderzoeksuitkomsten en geeft een aanzet tot de ‘doordenking’.
• Vragen/discussieronden
  Aansluitend worden in drie rondes met belanghebbenden en de aanwezigen gereflecteerd op de betekenis van deze bevindingen:
• met vakbeoefenaren:
  Panel: Jolanda van Dongen (huisarts), Jan Willem van Eck (huisarts), Ruben van Coevorden (SCEN arts)
• met opleiding/opleiders:
  Panel: Stijn Dommeck (AIOS), Gert van Dijk (medisch ethicus KNMG, ethische commissie ErasmusMC), een nog nader te bepalen opleider
• met de regelmakers en -handhavers:
  Panel: Jaap Schuurmans (huisarts, NHG palliatieve zorg), Ronnie van Diemen (Inspectie voor de gezondheidszorg).

Tussentijds wordt de opinie van de aanwezigen op interactieve wijze gepeild.

Mw. Anneke Tromp, weduwe van huisarts Nico Tromp uit Tuitjenhorn, neemt deel aan deze reflecties.