Over(-)behandelen. Ethische aspecten in de zorg voor kwetsbare ouderen.

Het thema overbehandeling is een thema waar veel artsen mee te maken hebben gezien het hoge percentage ouderen in ziekenhuizen. Een thema met een hoge prevalentie dus, maar ook kwalitatief van groot belang want overbehandeling is schadelijk: `overbehandeling staat het acceptatieproces van de dood in de weg, het heeft ongewenste neveneffecten, je wordt er zieker van en het geeft onnodige kosten` (citaat uit het boek)

Ook voor ons als specialisten ouderengeneeskunde is dit thema zeer relevant. Dagelijks moeten we de afweging maken: is deze behandeling nog passend, proportioneel, in belang van onze patiënt, overeenkomstig zijn (veronderstelde) wens, in lijn met de (neergaande) levenslijn? Of geven we valse hoop?

• De begrippen `overbehandeling` en `kwetsbaarheid` worden omschreven en verkend.
• De veranderingen in het denken over de medische ethiek worden aangeduid.
• De problematiek wordt aan de hand van casuïstiek geïllustreerd.
• Er wordt een ethisch kader gepresenteerd dat bedoeld is houvast te bieden in het onderscheiden van overbehandeling en onderbehandeling.
• Middels casussen worden dilemma`s beschreven zoals die zich regelmatig voor doen. Handvaten voor medisch ethisch handelen worden gegeven.
• Aanbevelingen worden gegeven hoe overbehandeling kan worden voorkomen.
• Interactieve discussie aan de hand van casuistiek

OSAS bij kwetsbare ouderen

• definitie syndroom
• associatie met andere ziektebeelden; onderscheiding andere Slaap apneu syndromen
• symptomatologie
• wanneer moeten we eraan denken als so
• Pathofysiologie
• oorzaken
• behandelmogelijkheden in vph en thuis
• effecten van behandeling
• hoe worden de behandelingen verdragen
• kosten
• ontwikkelingen in behandeling en aanpak
• samenhang met cognitieve problematiek.

SOLK somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten bij ouderen

Artsen zien veel patiënten van wie ze de klachten niet goed kunnen verklaren. Om daar verandering in te brengen zouden we eens moeten beginnen met het erkennen

Een aanzienlijk deel van de patiënten heeft somatisch onvoldoende begrepen lichamelijke klachten (SOLK).

In de richtlijn SOLK is een begin gemaakt met het expliciteren van dit probleem.
Het behandelen van patiënten met SOLK vergt veel tijd. Inspanningen van artsen op dit terrein worden niet gehonoreerd.
Het is moeilijk in het huidige klimaat artsen te interesseren voor zaken die veel onbetaalde tijd vergen, zodat implementatie van de richtlijn SOLK waarschijnlijk niet eenvoudig zal zijn.

Programma:

15.15 - 17.15 dr T.A. Boer, over behandelen

17.15 - 18.15 eten, ontmoeting, regiovergadering, mededelingen bestuur

18.15 - 19.15 dr Huisman OSAS

19.15 - 20.15 dr Keuter SOLK