Deze presentatie heeft tot doel het ‘onvoldoende verklaarde’ begrijpelijk te maken en over te kunnen dragen aan de cliënt. Somatisch onvoldoende verklaarde pijn blijkt grotendeels tussen de oren te zitten, jazeker, maar dan in de zin dat het centrale zenuwstelsel (ruggenmerg + brein) ontregeld is geraakt, en zich overwaakzaam gedraagt. Het oude idee van ‘inbeelding’ is onhoudbaar gebleken op grond van de nieuwste beeldvormende technieken. Recente wetenschappelijke inzichten geven concrete aangrijpingspunten voor verbeterde indicatiestelling en behandeling.

De volgende onderdelen komen aan bod:

• neurobiologie van (chronische) pijn.
• verschillende, elkaar aanvullende verklaringsmodellen.
• centrale sensitisatie en overactief stressresponssysteem.
• gebruik van metaforen t.b.v. pijneducatie.
• veel voorkomende psychische comorbiditeiten (DSM-5).
• de meest voorkomende vicieuze cirkels bij chronische pijn volgens het nieuwe gevolgenmodel.
• wanneer monodisciplinair, wanneer multidisciplinair.
• indicatie voor eerstelijns- c.q. tweedelijnsbehandeling.

Leerdoelen van de cursus:

• Thema’s op het psychosociale vlak kunnen benoemen die vaak een - predisponerende, uitlokkende en instandhoudende - rol spelen bij SOLK klachten (Somatisch Onvoldoende Verklaarde Klachten)
• Intake kunnen doen met een patiënt met SOLK-klachten of met psychische klachten bij een (chronische) specifieke somatische aandoening met oog voor de meest voorkomende psychopathologische comorbiditeiten die mogelijk (tevens) specifieke aandacht behoeven
• Neurobiologische educatie (met bewezen therapeutische effecten) kunnen geven aan SOLK patienten aan de hand van verklaringsmodellen: centrale sensitisatie en ontregeld stress-respons systeem
• Introductie van het nieuwe gevolgenmodel bij patiënten met SOLK of psychische klachten bij een somatische aandoening
• Eigen houding, gevoelens en valkuilen in de interactie onderkennen in het behandelen van patiënten met SOLK en psychische klachten bij somatische aandoeningen

Verklaringsmodellen medisch onvoldoende verklaarde chronische pijn:

- Neurobiologie van centrale sensitisatie (instandhoudend)

• Louw A (2), Zimney K, Puentedura EJ, Diener I. The efficacy of pain neuroscience education on musculoskeletal pain: A systematic review of the literature. Physiother Theory Pract. 2016 Jul;32(5):332-55.
• Wijma AJ, van Wilgen CP, Meeus M, Nijs J. Clinical biopsychosocial physiotherapy assessment of patients with chronic pain: The first step in pain neuroscience education. Physiother Theory Pract. 2016 Jul;32(5):368-84

- Verder o.a.:

• Van Oosterwijck et al, J. Clin J Pain. 2013 Jan 30
• Meeus in Arch Phys Med Rehab 91, 2010, pp 1153-1159
• Ryan et al, Man Ther 15, 2010, pp 382-387
• Moseley in European Journal of Pain 8, 2004, pp 39-45
• Moseley in Man Ther 11, 2003, pp 88-94

- Ontregelde stress-respons (predisponerend / uitlokkend / instandhoudend): o.a.

• Customizing treatment of chronic fatigue syndrome and fibromyalgia: the role of perpetuating factors.Van Houdenhove B, Luyten P. Psychosomatics. 2008 Nov-Dec;49(6):470-7. doi: 10.1176/appi.psy.49.6.470. Review. Erratum in: Psychosomatics. 2009 Mar-Apr;50(2):176.
• The role of life stress in fibromyalgia. Van Houdenhove B, Egle U, Luyten P. Curr Rheumatol Rep. 2005 Oct;7(5):365-70. Review.
• Does hypothalamic-pituitary-adrenal axis hypofunction in chronic fatigue syndrome reflect a 'crash' in the stress system? Van Houdenhove B, Van Den Eede F, Luyten P. Med Hypotheses. 2009 Jun;72(6):701-5. doi: 10.1016/j.mehy.2008.11.044.Epub 2009 Feb 23.

- Nieuwe gevolgenmodel:

• Van Rood & De Roos 2013, rev. 2017 Diagnostiek volgens het gevolgenmodel; methode voor het opstellen van een gepersonaliseerd behandelplan voor patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
• Handboek Protocollaire behandelingen voor volwassenenmet psychische klachten 1 t/m 3 (2017, Boom)
• Handboek behandeling van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Actuele en innovatieve behandelmethoden. Jaap Spaans et al (2017, Lannoo)

Voor Huisartsen, POH-GGZ medewerkers, Fysiotherapeuten, Ergotherapeuten, Oefentherapeuten, Reumaconsulenten, Pijnconsulenten. Alle andere zorgprofessionals zijn ook van harte welkom en krijgen na afloop een officieel certificaat.