Tijdens het congres ‘Kwaliteit en professionaliteit in de complexe werkelijkheid van de Forensische Psychiatrie’ wordt ingegaan op de mogelijkheden, maar ook op de grenzen, beperkingen en uitdagingen van de forensische psychiatrie en psychologie. Zo weten we intussen dat de huidige risicotaxatie-instrumenten behoorlijk goed kunnen voorspellen welke patiënten opnieuw in de fout zullen gaan. Maar ook weten we dat er zowel statistisch als klinisch een grens is bereikt. Wat betekent dit voor beslissingen over individuele patiënten? Een acceptabele voorspelling op groepsniveau kan nog steeds een foutieve voorspelling op individueel niveau betekenen, waarbij het dus in enkele gevallen mis kan gaan. Tijdens het congres wordt onder meer ingegaan op wat de wetenschap te zeggen heeft over de kwaliteit van onze instrumenten en behandelingen. We gaan ook in op de werkelijkheid, waarbij het gaat om onze grenzen.

Veiligheid voor personeel en samenleving
Honderd procent veiligheid is een illusie. Met deze gedachte gaan we in op de veiligheid van medewerkers in de forensische psychiatrie. Dagelijks ervaren we de grote noodzaak om met beperkte middelen te zorgen voor voldoende veiligheid van personeel. Waar we patiënten de mogelijkheid bieden om te oefenen met vrijheden met het oog op hun resocialisatie, maar gelijktijdig zorgdragen voor de veiligheid van personeel én van de samenleving.

Centraal staat: wat kan de forensische psychiatrie bieden? Wat zijn grenzen en onmogelijkheden? Wat kan en mag van de professional worden verwacht? Deze complexe werkelijkheden in de forensische psychiatrie zullen door een aantal gerenommeerde deskundigen worden ontrafeld. Er zal op deze congresdag ook voldoende ruimte zijn voor debat.

Hulpverleners die zich elke dag opnieuw inzetten voor forensische psychiatrische patiënten, streven permanent naar behandeling van hoge kwaliteit en zorg op maat voor patiënten die in het verleden ernstige gewelddadige delicten hebben gepleegd en een verhoogd risico op recidive hebben binnen en buiten de instelling.

Professionals werken vaak onder hoogspanning omdat verschillende belangen moeten worden gediend: de veiligheid van het personeel, van medepatiënten en van de patiënt zelf. Daarnaast dragen zij verantwoordelijkheid voor de veiligheid van burgers in de samenleving wanneer patiënten geresocialiseerd worden. Over hun schouders kijken politici, media, toezichthouders, financiers en publiek mee. Na een incident is er pittige kritiek. Bij successen is er waardering voor de waardevolle investering in onze maatschappelijke veiligheid.

Deze complexe werkelijkheid speelt door in de dagelijkse behandeling. Hier moeten (behandel)behoeften en rechten van de patiënt centraal staan en principes als ‘matched care’ en ‘shared decision-making’ gevolgd worden. Van professionals wordt verwacht dat zij patiënten binnen een bepaalde behandelduur kunnen resocialiseren zonder risico op recidive. Belangrijke vooruitgang om de kwaliteit van de risicotaxatie en de effectiviteit van forensische behandeling te verbeteren is geboekt. De realiteit is echter dat het uitsluiten van ernstige incidenten een illusie is. Dit maakt het werken in de forensische psychiatrie tot een zoektocht naar balans. Met beperkte middelen en mogelijkheden moeten zwaarwegende beslissingen worden genomen en grote verantwoordelijkheden worden gedragen. Belangrijke vooruitgang om de kwaliteit van de risicotaxatie en de effectiviteit van forensische behandeling te verbeteren is geboekt. De realiteit is echter dat het uitsluiten van ernstige incidenten een illusie is. Dit maakt het werken in de forensische psychiatrie tot een zoektocht naar balans. Met beperkte middelen en mogelijkheden moeten zwaarwegende beslissingen moeten worden genomen en grote verantwoordelijkheden worden gedragen.

Dit congres wordt georganiseerd naar aanleiding van het 20-jarige bestaan van FPC De Kijvelanden*. Wat onder andere meer dan 20 jaar wetenschappelijk onderzoek en innovatie op hoog niveau, het behalen van het 4 sterren EFQM certificaat, het ADHD topklinisch certificaat en een bijdrage aan de leerstoel forensische psychiatrie in het Erasmus MC met zich mee brengt.

* De Kijvelanden is onderdeel van Fivoor, een brede fusie-organisatie van partners in de forensische zorg in de Randstad. Samen met Palier (onderdeel van Parnassia Groep) en Aventurijn (onderdeel van Atrecht GGZ) wordt intensief gewerkt aan de vorming van één nieuwe organisatie.