Hoe wordt de 450 miljoen transformatiegeld uit het Hoofdlijnenakkoord besteed? Welke goede projecten en initiatieven zijn er om de zorg en de zorglocatie beter af te stemmen op de patiënt? En hoe kun je deze nieuwe zorginnovaties opschalen en implementeren? Deze (en andere) vragen staan centraal op het tweede congres over geïntegreerde zorg tussen eerste- en tweedelijn op 16 november 2018 in Utrecht. Er zijn plenaire voordrachten, themagerichte parallelsessies, workshops en flitspresentaties.

De vraag naar zorg neemt toe en verandert. Dit heeft tal van oorzaken, zoals de toename van het aantal chronisch zieken, vergrijzing en comorbiditeit. Maar ook de voortschrijdende technologie, de toenemende kwaliteitseisen en de steeds mondiger wordende zorgconsument brengen fundamentele veranderingen met zich mee.

Hoe kunnen zorgaanbieders in de eerste- en tweede lijn zo goede mogelijk inspelen op deze veranderende zorgvraag? Hoe kunnen huisartsen en ziekenhuizen hun aanbod zo inrichten en op elkaar afstemmen dat de zorg en de locatie beter afgestemd wordt op de patiënt? Dat de zorgkwaliteit toeneemt en onnodig dure zorg vermeden wordt? En hoe zorgen ze ervoor dat de werkdruk en motivatie van huisartsen en specialisten op peil blijven, ondanks de toenemende en complexere zorgvraag?

Het streven bij zorg op de juiste plek is om te komen tot basiszorg dicht bij huis en meer gespecialiseerde zorg verder weg. Bij dit congres ligt de nadruk op geïntegreerde zorg van huisartsen en specialisten. Maar er is ook aandacht voor samenwerking tussen andere disciplines.

Er zijn drie plenaire sprekers, die verschillende invalshoeken behandelen. De eerste plenaire spreker gaat in op losse eindjes in de Hoofdlijnenakkoorden en de nota De Juiste Zorg op de Juiste Plek. Deze documenten zijn opgezet zonder top-downstrategie. Dat betekent dat nu het veld aan zet is. Er zijn echter nog een hoop onbeantwoorde vragen:

• Het hoofdlijnenakkoord medisch specialistische zorg reserveert 450 miljoen voor transformatiekosten van tweede- naar eerste lijn. Dat geld kun je vergelijken met een stuwmeer. De zorgverzekeraars gaan erover. Op basis van welke criteria en op welke wijze gaat het veld dit geld kanaliseren naar concrete initiatieven van (regionaal) samenwerkende ziekenhuizen en projecten rond geïntegreerde zorg van eerste- en tweedelijn? En wie neemt de regie hierover en hoe zorgen we voor opschaling?
• Zorgverzekeraars werken nauwelijks samen bij innovatieprojecten. Alleen als een van hen dominant aanwezig is in een regio, slaagt een project blijkt in de praktijk. Hoe kunnen we deze samenwerking verbeteren?
• Ziekenhuizen in dezelfde regio willen graag samenwerken. VWS pleit daar ook voor in genoemde nota over de juiste zorg. Maar deze wens staat op gespannen voet met het beleid van de Nederlandse Zorgautoriteit en de Autoriteit Consument en Markt. Zij zien samenwerking al snel als kartelvorming. Hoe gaan we om met dit dilemma?
• De effecten van zorginnovaties worden onvoldoende benoemd in rapporten van onafhankelijke onderzoeksgroepen. Dat belemmert de verspreiding van innovaties en beperkt de steun van professionals. Hoe kunnen we dit verbeteren?

De tweede spreker is Bertien Dumas, manager zorg eerstelijn bij Menzis. Zij en haar collega’s ontwikkelden een nieuwe rol voor de zorgverzekeraar: de zorgverzekeraar als partner in innovatie en werkend vanuit toegevoegde waarde en populatie gebonden bekostiging. Hoe pakt dit uit in de praktijk? En wat levert het concreet op?

Hoe Kunnen gewone huisartsen de voornemens implementeren uit de hoofdlijnenakkoorden en de nota over de juiste zorg op de juiste plek? Op deze vraag gaat de derde plenaire spreker, Patrick Bindels, in. Hij is hoogleraar huisartsengeneeskunde en heeft zijn sporen verdiend met geïntegreerde zorg aan patiënten met Astma en COPD. Ook schreef hij mee aan het rapport over ‘de juiste zorg’.

Uit de evaluatie van het vorige congres bleek dat deelnemers meer behoefte hadden aan praktische tips voor het implementeren van projecten rond de juiste zorg op de juiste plek. De afgelopen tijd hebben wij meerdere goede voorbeeldprojecten gevonden in de vakpers. Vaak wordt daar beschreven wat het project inhoudt en wat de resultaten zijn. Bijna nooit wordt besproken hoe deze ‘good practices’ zijn voorbereid, geborgd, en in stand gehouden worden. Deze informatie krijgen congresbezoekers wel, via meerdere rondes met themagerichte workshops, parallelsessies en diverse innovatieve flitspresentaties.

Er zijn drie series met parallelsessies en workshops rond de volgende thema’s:

• Gezamenlijke behandeling en begeleiding in de eerste- en tweedelijn.
• Meekijkconsulten, telemedicine en telediagnostiek.
• Randvoorwaarden om substitutie te bevorderen.
• Het trainen van vaardigheden om samenwerking tussen eerste- en tweedelijn en tussen ziekenhuizen te bevorderen en verbeteren.