In epidemiologisch onderzoek is men meestal geïnteresseerd in de relatie tussen een determinant, zoals een interventie of een risicofactor, en een gezondheidsuitkomst. Vaak blijft echter onduidelijk hoe een determinant of hoe de interventie een gezondheidsuitkomst beïnvloedt. De factoren die verantwoordelijk zijn voor de totstandkoming van de relatie tussen een determinant en een gezondheidsuitkomst worden mediatoren genoemd. Mediatoren liggen in het causale pad van een determinant naar een gezondheidsuitkomst. Dit betekent dat de determinant de mediator beïnvloedt, en dat deze mediator vervolgens de gezondheidsuitkomst beïnvloedt. Met behulp van mediatie analyse kan men onderzoeken in welke mate bepaalde mediatoren verantwoordelijk zijn voor de totstandkoming van de relatie tussen een determinant en een gezondheidsuitkomst. Zo kan met mediatie analyse bijvoorbeeld onderzocht worden of lichamelijke activiteit een mediator is van het effect van een interventie gericht op gewichtsverlies op BMI.

In deze drie daagse cursus over mediatie analyse wordt aandacht besteedt aan de theoretische achtergrond van mediatie analyse, de analyse van verschillende soorten mediatie modellen en de interpretatie van de resultaten van mediatie analyse. De cursus bestaat uit hoorcolleges en computerpractica. Tijdens de hoorcolleges wordt de toepassing van mediatie analyse geïllustreerd aan de hand van voorbeelden uit de epidemiologische praktijk. Tijdens de computerpractica gaan de cursisten met behulp van het computerprogramma Stata aan de slag met het toepassen van mediatie analyse op data uit praktijkvoorbeelden. Indien gewenst is het ook mogelijk om eigen data te analyseren.

De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Basisprincipes van mediatie analyse
• Mediatie modellen met continue variabelen
• Mediatie modellen met dichotome variabelen
• Confounding in mediatie modellen
• Effectmodificatie in mediatie modellen
• Multipele mediator modellen
• Longitudinale mediatie modellen

Leerdoelen

• De student kan op basis van de theoretische achtergrond en assumpties van de drie meest gebruikte methoden voor mediatie analyse (multipele regressie analyse, structural equation modeling en het potential outcomes framework) een beargumenteerde keuze maken voor één van deze methoden voor mediatie analyse in specifieke onderzoekssituaties (continue uitkomstmaat, dichotome uitkomstmaat, multipele mediatoren en longitudinale data).
• De student kan zelfstandig mediatie analyse uitvoeren met behulp van STATA.
• De student kan de resultaten van mediatie analyse op de juiste wijze interpreteren en rapporteren.