Het centraal thema van de training Leren van de luchtvaart

De rode draad in de training wordt gevormd door de human factors benadering. Dat is de aandacht voor het verband tussen hardware (zoals inrichting van de meldkamer, onderzoeks- en behandelruimte, plaats incident/ongeval en apparatuur/hulpmiddelen die worden gebruikt alsmede de inrichting van meldtafels in alarmcentrales), software (de procedures en processen, zoals behandelprotocollen, triageprotocollen en uitvraagsystemen) en human ware (de mensen met hun capaciteiten, vaardigheden en beperkingen). Deze benadering is gebaseerd op jarenlange ervaringen in de luchtvaart.

Niet technische vaardigheden

In de training ligt de nadruk op niet technische vaardigheden. Daaronder vallen alle cognitieve en sociale vaardigheden die niet rechtstreeks gerelateerd zijn aan technisch-inhoudelijke vaardigheden. Voorbeelden zijn samenwerking, leiderschap en coördinatie (de sociale vaardigheden), en situational awareness en besluitvorming (de cognitieve vaardigheden). We besteden voorts aandacht aan menselijke capaciteiten en beperkingen, gericht op herkenning van omstandigheden en situaties waarin mensen suboptimaal kunnen gaan functioneren, ja zelfs 'tijdelijk' arbeidsongeschikt kunnen zijn zoals vermoeidheid, hoge werkdruk, stress en invloeden vanuit de omgeving. We laten zien hoe je daar als team en teamlid mee om kunt gaan.

Doelstellingen

De training is gebaseerd op de volgende doelstellingen:

• Verkrijgen van kennis en inzicht in niet-technische vaardigheden en het belang daarvan voor de kwaliteit, patiënt- c.q. eigen veiligheid en effectiviteit van het werk van zorgprofessionals;
• Verbetering van niet technische vaardigheden als samenwerking, aansturen/coördineren en besluitvorming op basis van protocollen, zoals bijvoorbeeld, onderzoek- en behandelprotocollen, de Nederlandse Triage Standaard (NTS) of ProQA;
• Bewustere en effectievere toepassing van adaptiviteit, assertiviteit en de wijze van communiceren in de samenwerking met de patiënt, zorgprofessionals binnen en buiten het team, ambulance-eenheden, GHOR-functionarissen en hulpverleners van andere disciplines (zoals brandweer, politie);
• Bewustwording van de effecten van menselijke beperkingen als vermoeidheid en (gestapelde) stress op de kwaliteit en veiligheid van het handelen. En van mogelijkheden om hier functioneel mee om te gaan.

Bij deze doelstellingen levert de inzet van de vluchtsimulator als vast onderdeel van de training een belangrijke bijdrage die lang nawerkt.

Thema's

Tijdens de training komen de volgende thema's aan de orde:

• Professionaliteit, attitudes en vakbekwaamheid van zorgprofessionals en piloten, de invloed van de veiligheidscultuur;
• Samenwerking in de cockpit én in de zorginstelling, crew resource management in de lucht en op de grond;
• Foutpreventie en gedragskeuze, betekenis van protocollair werken voor de kwaliteit en veiligheid van het handelen;
• Omgaan met en leren van fouten;
• Menselijke capaciteiten en beperkingen.

Deze thema’s worden gebracht in relatie tot c.q. gespiegeld aan de situatie waarin de deelnemers dagelijks werken.

Toelichting en programma

Naast kwaliteit, professionaliteit en effectiviteit krijgt het onderwerp (patiënt)veiligheid toenemend aandacht in de wereld van de zorg- en hulpverlening. In de luchtvaart staat de veiligheid van de vluchtuitvoering al decennia boven aan de prioriteitenlijst van de luchtvaartmaatschappijen en de overheid. Om de vliegveiligheid te verbeteren is al veel gedaan, dikwijls met vallen en opstaan. In de training maken wij dan ook gebruik van de expertise en de ervaringen i