In de laatste dagen voor het overlijden van een patiënt wordt de specialist ouderengeneeskunde vaak voor diverse dilemma’s geplaatst. Bij patiënten in de laatste levensfase met een ICD of pacemaker moet worden nagedacht of deze gedeactiveerd moet worden. Bij de patiënt bij wie geen orale medicatie meer kan worden toegediend moet worden besloten welke medicatie bij voorkeur gecontinueerd wordt en welke toedieningsvorm dan wenselijk is. Daarnaast komt de specialist ouderengeneeskunde in toenemende mate in aanraking met het ‘Zorgpad Stervensfase’, dat in instellingen, maar ook thuis en in het ziekenhuis, wordt gebruikt voor de verslaglegging van de verzorging/verpleging in de laatste dagen voor overlijden. Wanneer moet het Zorgpad nu worden gestart en heeft het daadwerkelijk een meerwaarde? Wanneer wordt met de familie gesproken over eventuele donatiewens? Welke patiënten komen hiervoor nog in aanmerking en hoe gaat de procedure in zijn werk?

De specialist ouderengeneeskunde die deze cursus gevolgd heeft, is in staat om adequaat te handelen rondom dilemma’s en praktische zaken in de laatste levensfase.

Na het volgen van deze cursus kunt u:

• de mogelijkheden van het Zorgpad Stervensfase benoemen.
• het huidige beleid rondom ICD en pacemaker in de laatste levensfase beschrijven.
• de medicatie in de laatste levensfase op de juiste manier reviseren.
• de mogelijkheden tot orgaan- en weefseldonatie op oudere leeftijd benoemen en kunt u de procedure van orgaan- en weefseldonatie omschrijven.

Inhoudsopgave

Module 1

• Inventarisatie
• Inleiding
• Zorgpad Stervensfase
• Begin van de stervensfase
• Drie versies Zorgpad Stervensfase

Module 2

• Pacemaker en ICD bij overlijden
• Weefsel- en orgaandonatie
• Contra-indicaties weefseldonatie
• Uitname en toepassen van weefsels
• Voorbodes van een naderend overlijden
• Het waken
• Terug naar de inventarisatievragen

Eindtoets