De longen zijn goed in beeld te krijgen met röntgenonderzoek, en datzelfde geldt voor de pleuraholte met behulp van echografie. De fysische diagnostiek van de longen blijft desondanks een belangrijke tool voor de arts: ter plekke wordt informatie verkregen op een eenvoudige en goedkope manier; in de acute geneeskunde wordt het beleid bij acute dyspneu voor een belangrijk deel bepaald door wat de longauscultatie oplevert. Bovendien zijn er afwijkingen die wel te horen zijn maar niet op een foto te zien zijn.

Deze cursus geeft een overzicht van longgeluiden, in eigenschappen, ontstaan en interpretatie, en is samengesteld met extra aandacht voor artsen die bij de zorg van de oudere mens zijn betrokken, specialisten ouderengeneeskunde, maar zal ook zeer nuttig zijn voor huisartsen die zich (weer) beter willen bekwamen in de interpretatie van longgeluiden. De stof wordt behandeld aan de hand van casuïstiek en met behulp van meerkeuzevragen.

Module 1 geeft een overzicht van de geluiden, normaal en abnormaal, die kunnen worden gehoord bij longauscultatie, hoe deze geluiden moeten worden benoemd, hoe zij ontstaan, en hoe zij in de praktijk moeten worden geïnterpreteerd.

Module 2 past deze kennis toe in een aantal eenvoudige en complexe casussen, waarbij er ook aandacht is voor wat u moet doen met de verkregen informatie.

Deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met dr. L.N.A. Willems, longarts in het Leids Universitair Medisch Centrum.

Na het volgen van module 1 van de cursus longgeluiden:

• weet u dat er onderscheid gemaakt moet worden tussen het ademgeruis en bijgeluiden.
• weet u dat er drie kenmerken van ademgeruis moeten worden beoordeeld.
• weet u dat er verschillende mechanismen zijn die het ademgeruis kunnen veranderen.
• kunt u vesiculair en bronchiaal ademgeruis van elkaar onderscheiden.
• kunt u verklaren onder welke omstandigheden bronchiaal ademgeruis wordt gehoord over perifere longvelden.
• kunt u verklaren waarom het ademgeruis verzwakt kan zijn, lokaal of algeheel.
• weet u dat de bijgeluiden in hoofdzaak worden onderscheiden in rhonchi, crepitaties en pleurawrijven.
• kunt u bijgeluiden in de longen op de juiste wijze benoemen.
• kunt u aangeven waar en hoe rhonchi ontstaan en bij welke aandoeningen deze voorkomen, en welke typen rhonchi worden onderscheiden.
• kunt u aangeven waar en hoe crepitaties ontstaan en bij welke aandoeningen deze voorkomen, en welke typen crepitaties worden onderscheiden.
• kunt u aangeven waar en hoe pleurawrijven ontstaat en bij welke aandoeningen dit voorkomt.

Na het volgen van module 2 van de cursus longgeluiden:

• kunt u bij ziektepresentaties klinische conclusies trekken uit de relevante bevindingen van de longauscultatie.
• kunt u bij complexere ziektepresentaties een combinatie van afwijkingen juist interpreteren.
• kunt u een beperkt aantal zeldzamere longgeluiden herkennen en interpreteren.
• kunt u de juiste stappen ondernemen naar aanleiding van de auscultatoire bevindingen.

Module 1

• Inleiding
• Voortgeleiding van geluid
• Ademgeruis
• Bijgeluiden
• Samenvatting

Module 2

Casuïstiek van (in alfabetische volgorde):

• Asthma cardiale
• Bronchiolitis
• Chronische bronchiolitis
• Ernstige astma-exacerbatie
• Hoge luchtwegobstructie
• Pneumothorax
• Radiatiepneumonitis
• Slechte ventilatie basale longvelden